Monografie i prace zbiorowe
Instytut Zachodni w dokumentach
Wybór i opracowanie Andrzej Choniawko i Zbigniew Mazur
Seria Biblioteka Przeglądu Zachodniego nr 21
ISBN 978-83-87688-72-1,
Poznań 2006, 470 ss., zdjęcia, cena 45 zł
cena: 45 zł, zamawiam
A. Choniawko i Z. Mazur dokonali obszernego wyboru dokumentów przedstawiających historię Instytutu Zachodniego od początków jego istnienia (1944) do czasów niemal współczesnych. Dokumenty pochodzą głównie ze świeżo uporządkowanego zasobu archiwalnego Instytutu i zostały uzupełnione o istotne źródła zaczerpnięte z innych archiwów.
Historia IZ zasługuje na baczniejszą niż dotąd uwagę. W strukturze nauki polskiej zajmuje on miejsce szczególne. Prowadził i publikował prace z różnych dziedzin (od archeologii, geografii i etnologii przez historię sztuki i socjologię po nauki polityczne i prawo). Celem jednak było nie tyle doskonalenie tych dyscyplin, ile raczej rozpoznanie problemów ważnych z punktu interesu narodowego. Instytut wyrósł z poczucia misji nie tylko naukowej, ale i społecznej, a prześledzenie tego, jak pojmował i realizował tę misję posiada podstawowe znaczenie dla poznania relacji między władzami komunistycznymi a środowiskami pielęgnującymi tradycje myśli zachodniej.
Autorom zbioru przyświecała idea ukazania historii placówki działającej na styku nauki i polityki. Poprzez dobór źródeł pragnęli nakreślić obraz relacji między środowiskiem IZ a władzami Polski Ludowej.