Medal honorowy dla ekonomistów im. Gustava Schmollera zawieszony na 5 lat

#gustavschmoller #ekonomia #medal #rasizm

Najstarsze (działające od 1872 r.) i największe stowarzyszenie skupiające niemieckojęzycznych ekonomistów ‒ Verein für Sozialpolitik ‒ postanowiło zawiesić na pięć lat przyznawanie corocznego medalu honorowego imienia Gustava Schmollera ze względu na zarzuty rasistowskie wobec jego teorii. G. Schmoller był czołowym przedstawicielem niemieckiego nurtu myślenia o ekonomii, tzw. Szkoły Historycznej oraz współzałożycielem i przewodniczącym Stowarzyszenia w latach 1890-1917. Zarzuty dotyczą 20-stronicowego rozdziału pt. „Rasy i narody” zawartego w jego Zarysie ekonomii ogólnej wydanej w 1900 r. Obecny przewodniczący, Georg Weizsäcker, podkreślił, że Stowarzyszenie nie może lekceważyć tych zarzutów, chociażby ze względu na znaczenie G. Schmollera dla tożsamości organizacji. Ustalono, że w okresie zawieszenia przyznawania medalu dokonana zostanie gruntowna analiza jego tekstów uwzględniająca historyczny kontekst. Po tym okresie podjęta zostanie decyzja co do dalszych losów medalu.

Na przełomie XIX i XX w. wartościowanie narodowości i kultur było popularne wśród wielu uczonych. G. Schmoller wprowadził te tezy do podręcznika nauki o ekonomii, legitymując w ten sposób kolonializm i wilhelmińską politykę gospodarczą. Są one centralnym elementem książki Schmollera i wynikają z jego przemyśleń. Jest to tym bardziej zaskakujące, że  G. Schmoller był znany z otwartości i zaangażowania na rzecz partycypacji kobiet i grup słabszych społecznie w życiu ekonomicznym. Jednak według Weizsäckera nie ulega wątpliwości, że rozważania Schmollera są rasistowskie. Zaprzeczają one wartościom oraz wiedzy będących podstawą nauk ekonomicznych. Podjęta debata nie jest, jak zapewnia przewodniczący, kapitulacją przed ruchem Cancel culture i polityczną poprawnością. Wręcz przeciwnie, chodzi o gruntowne zbadanie i odpowiedź na pytanie, na ile błędny fragment książki G. Schmollera powinien zaważyć na przyznawaniu medalu jego imienia. (JS)

7 lipca 2021

Gustav Schmoller und das R-Wort von Georg Weizsäcker, „Frankfurter Allgemeine Zeitung“ 21.06.2021, s. 18.