Serwis Instytutu Zachodniego 74/218
- JARMARK BOŻONARODZENIOWY JAKO ELEMENT TRADYCJI ADWENTOWEJ W NIEMCZECH
Nieodłącznym atrybutem specyficznej atmosfery przygotowań do Świąt Bożego Narodzenia są Jarmarki bożonarodzeniowe. Mają one długą, liczącą niemal 600 lat tradycję; wywodzą się z organizowanych w okresie późnego średniowiecza targów handlowych bądź jednodniowych jarmarków, podczas których ludność mogła się zaopatrywać zimową porą w mięso i inne produkty żywnościowe. W XIV w. przyjął się zwyczaj, że również rzemieślnicy mogli wystawiać na nich własne wyroby (zabawki, ozdoby, wyroby wikliniarskie, cukiernicze etc.); były też stoiska, na których sprzedawano prażone kasztany, migdały, orzechy.
W zależności od regionu i lokalnej tradycji Jarmarki bożonarodzeniowe miały różne nazwy. Za jeden z najstarszych w Niemczech (a nawet na świecie) uchodzi Jarmark Struclowy (Strizelmarkt) w Dreźnie (1434 r.), aczkolwiek niektóre źródła wskazują na jarmark w Budziszynie (Bautzen, 1384). Niemal równie długą tradycję posiada jarmark w Augsburgu (Augsburger Christkindlesmarkt), o którym jest mowa w tamtejszym Protokole Ratuszowym z 1498 r.; nosił on wówczas nazwę Lebzeltermarkt, wywodzącą się od piekarzy sprzedających na jarmarku swe pierniki, ozdabiane rozmaitymi motywami. Z 1628 r. pochodzi zapis o jednym z najpiękniejszych i najbardziej znanych jarmarków, jakim jest jarmark w Norymberdze (Kindles-Markt); z tego okresu pochodzi też zapis o jarmarku w Monachium („Christkindlmarkt”, 1642 r.); aczkolwiek już w 1310 r. można spotkać w dokumentach wzmiankę o Jarmarku św. Mikołaja (Nikolausmarkt).
Tradycja jarmarków bożonarodzeniowych wywodzi się wprawdzie z Niemiec, jednak z biegiem czasu przyjęła się również w pozostałych krajach niemieckiego obszaru językowego (Austrii, Szwajcarii, Luksemburgu), a później też w wielu innych krajach: w Anglii (Bristol), we Włoszech (Rzym, Neapol), w Chorwacji (Zagrzeb), a także w USA (San Francisco). Od I poł. XX w. jarmarki bożonarodzeniowe stały się trwałym elementem zwyczajów adwentowych. Do największych w Niemczech należą jarmarki w: Dreźnie, Berlinie, Augsburgu, Aachen, Monachium, Kolonii, Frankfurcie n. Menem, Hamburgu, Hanowerze, Lipsku, Norymberdze, Stuttgarcie; w Austrii najbardziej znane są jarmarki w: Salzburgu, Linzu i Innsbrucku.
Jarmarki bożonarodzeniowe są usytuowane zawsze w historycznym centrum miasta (na ogół w pobliżu katedry bądź ratusza); odbywają się przez cały okres adwentu (od pierwszej niedzieli do Bożego Narodzenia); są zapowiedzią zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia; nęcą kolorami, światłami i zapachami: cynamonu, prażonych migdałów, pieczonych jabłek, grzańca… Są na nich stoiska z różnymi smakołykami świątecznymi, wypiekami, piernikami, marcepanem, a także z ozdobami choinkowymi, wyrobami artystycznymi i regionalnymi specjałami. Nie może też zabraknąć kolorowo przystrojonej choinki, a nierzadko również żłóbka; zaś dopełnieniem jest mniej lub bardziej rozbudowany program kulturalny. (MWM)
https://www.weihnachtsmarkt.net/Weihnachtsmarkt/Geschichte.html